Nga Redaksia:
Shtetet e Bashkuara kanë hartuar një plan paqeje prej 28 pikësh për të përfunduar luftën në Ukrainë, një dokument që aktualisht po shqyrtojnë Kiev, Moska dhe disa vende evropiane. Sipas një drafti të cilin Reuters e ka parë, plani i ofron Rusisë koncesione territoriale të rëndësishme, por vendos edhe kushte të vështira për Moskën, si tërheqje të pjesshme dhe kufizime strategjike që nuk ishin pjesë e objektivave të saj fillestare.
Territori: pika më e ndjeshme
Pjesa territoriale është më e kontestueshmja. Plani parashikon:
Ukraina duhet t’i japë Rusisë pjesën tjetër të rajonit të Donetskut, duke përfshirë Sloviansk dhe Kramatorsk.
Moska do të ruajë përfundimisht avancimet e saj që nga shkurt 2022 në Luhansk, Zaporizhzhia, Jersón dhe Donetsk.
Aneksimi i Krimesë do të konsolidohet.
Centrali bërthamor i Zaporizhzhias do të rifillojë operacionin, dhe energjia e tij do të ndahet 50/50 mes Rusisë dhe Ukrainës.
Sidoqoftë, Rusia duhet të tërhiqet nga disa zona në Kharkiv dhe Dnipropetrovsk, përfshirë qytetin e Kupiansk, të cilin Moska pretendon se e ka kapur, por Kiev e mohon.
Pjesa e Donetskut që Ukraina do të dorëzojë nuk mund të garantohet nga trupat ruse: do të mbetet një zonë e demilitarizuar nën kontroll të Moskës, një pikë që nuk kënaq plotësisht Kremlinin.
Ekonomia: aktiva të ngrira dhe detyrime të reja
Një tjetër kapitull kyç është ekonomik. Perëndimi ka ngrirë rreth 300 miliardë dollarë të aktivave ruse.
Plani amerikan propozon:
Rusia të dorëzojë 100 miliardë dollarë tek SHBA, që do të udhëheqin rindërtimin e Ukrainës dhe do të marrin 50% të fitimeve nga ky proces.
Të krijohet një fond investimi i përbashkët SHBA-Rusi me pjesën tjetër të aktiveve të ngrira.
Përdorim i rregulluar rreptësisht i fondeve të tjera, pa liri të plotë për asnjërën palë.
Ky skemë vështirëson planet e Bashkimit Evropian për përdorimin e këtyre aktiveve direkt për Kievin. Ukraina nga ana e saj duhet të heqë dorë nga pretendimet për reparacione lufte përmes gjykatave ndërkombëtare.
Siguria: fundi i aspiratës për NATO-n
Kapitulli i sigurisë prek direkt të ardhmen strategjike të Ukrainës:
Kiev duhet të heqë dorë përfundimisht nga anëtarësimi në NATO dhe të ndryshojë Kushtetutën.
NATO angazhohet të mos zgjerohet më tej.
Rusia do të firmosë një pakt mos-agresioni me Ukrainën dhe Europën, megjithëse dokumenti vetëm “pret” që Moska të mos sulmojë fqinjët e saj.
Nuk do të ketë trupa të NATO-s në territorin ukrainas.
Ukraina nuk mund të bëhet shtet bërthamor.
Ushtria ukrainase do të kufizohet në 600,000 efektivë, më pak se sa aktualisht ka, por shumë më shumë se 100,000 që Rusia kërkoi në fillim të luftës.
Garantitë e sigurisë të ofruara nga Washington janë të përshkruara si “të forta”, por pa detaje konkrete.
Drejtësia: dorëzime të dhimbshme për Kievin
Plani detyron Ukrainën të heqë dorë nga:
Parashtrimi i padive ndërkombëtare ndaj Rusisë për krime lufte.
Kundërshtimi ndaj riintegrimit të Rusisë në G8 dhe ekonominë globale.
Rezistenca ndaj projekteve të bashkëpunimit ekonomik SHBA-Rusi në sektorë strategjikë si energjia, burimet minerale dhe Arktiku.
Dokumenti përfshin gjithashtu një pjesë mbi “denazifikimin”, duke përdorur terminologjinë e Kremlinit për disa batalione dhe figura nacionaliste. Kiev e refuzon këtë narrativë, por teksti kërkon ndalimin e “ideologjive naziste” pa e përmendur drejtpërdrejt.
Zelenskiy: “Ukraina përballet me një nga vendimet më të vështira të historisë”
Presidenti Volodímir Zelenskiy pranoi se vendi po kalon “një nga momentet më të vështira” që nga fillimi i pushtimit:
“O humbasim dinjitetin, o rrezikojmë të humbasim një partner kyç. O pranojmë 28 pikët e vështira, o përballemi me një dimër jashtëzakonisht të vështirë”, tha ai.
Zelenskiy theksoi se do të punojë “pa deklarata të bujshme” me SHBA për të kërkuar alternativa dhe siguroi se Ukraina nuk do të japë arsye që Rusia të thotë se Kiev nuk dëshiron paqen.
Sekretari i Shtetit Marco Rubio ka deklaruar disa herë se “të dy palët do të duhet të bëjnë koncesione” për të përfunduar luftën.
Ndalohet kopjimi pa lejen e portalit PatriotikMedia.al. Ky material është i mbrojtur sipas ligjit nr. 35/2016 për të drejtën e autorit dhe të drejtat e lidhura me të.