By redaksia 
Kur mushkonjat “zhduken” me helm: Në orët e vona të natës, pa asnjë paralajmërim publik, rrugët e Tiranës mbushen me një tym që del nga automjete të markuara me logo të bashkisë dhe thirrje për “pastrim” apo “dezinfektim”. Në pamje të parë, kjo mund të duket si një përpjekje kundër mushkonjave – por pyetja që ngrihet është: çfarë po na hedhin mbi kokë në errësirë?
Nga Redaksia PatriotikMedia.al
Një video e publikuar nga aktivisti Gent Progni ka ndezur shqetësim të madh në rrjetet sociale. Në pamjet e regjistruara duket, një makinë e Bashkisë Tiranë e cila lëviz natën në rrugët e qytetit duke shpërndarë një sasi të konsiderueshme tymi ose solucioni, me pretendimin zyrtar se bëhet fjalë për dezinfektim apo luftim mushkonjash.
Ndiqni videon:
Pyetja që ngrihet nga qytetarët e Tiranës është:
Çfarë po na spërkasin mbi kokë pa paralajmërim, pa transparencë, dhe pa asnjë informacion për përmbajtjen kimike të atij tymi?
Ky është fakt shqetësuese:
Asnjë njoftim zyrtar nuk është bërë për kohën, vendin apo përbërjen e këtij solucioni.
Procedura bëhet natën, kur qytetarët janë të fjetur dhe ajri i qetë – duke rritur rrezikun e thithjes masive të substancave të panjohura.
As Bashkia Tiranë, as Ministria e Shëndetësisë nuk kanë dalë me një deklaratë shpjeguese.
Pse natën dhe jo ditën? Në vendet europiane, çdo spërkatje ajrore apo dezinfektim bëhet me njoftim paraprak publik, afishe të qarta dhe shpesh me pjesëmarrje të strukturave të sigurisë dhe shëndetësisë. Në Shqipëri, modeli është i fshehtë, tinëzar dhe i frikshëm.
Kujtojmë se edhe në të kaluarën janë ngritur akuza se në emër të “dezinfektimit” janë testuar lëndë të ndryshme, pa leje, mbi popullatën. Dhe një ndër këta ka qene dhe Avokati Altin Goxhaj i cili i ka zënë mat duke hedhur helm mbi qytetarët e Tiranës por asnje reagim nuk ka pasur.
Ndiqni videon:
Ku është transparenca? Populli ka të drejtë të dijë:
Çfarë substancash përmban ky tym?
Kush e ka autorizuar spërkatjen?
A janë bërë testime për efektet mbi shëndetin e qytetarëve?
Model jashtë standardeve europiane
Sot në asnjë qytet të rëndësishëm europian nuk përdoret më kjo metodë e spërkatjes me tym kimik nga automjete që lëvizin natën nëpër rrugë. Bashkitë e vendeve si Gjermania, Franca, Italia apo Suedia përdorin larvicidë biologjikë që aplikohen në ujëra të ndenjura – jo metoda misterioze që ngjajnë më shumë me spërkatje helmuese se sa me mbrojtje të shëndetit publik.
Pse e bëjnë natën dhe në fshehtësi?
Zyrtarisht mund të thuhet se mushkonjat janë aktive natën dhe prandaj “lufta” ndaj tyre bëhet atëherë. Por pyetja e vërtetë është:
Pse nuk njoftohet publiku për kimikatet që përdoren?
Pse nuk jepet asnjë këshillë për qytetarët (të mbyllin dritaret, të shmangin ekspozimin, etj.)?
Pse nuk publikohet formula që hidhet në ajër?
Këto janë pyetje themelore për një qytet që pretendon të jetë “Evropian”. Në fakt, kjo praktikë na kujton më shumë kohët e errëta të monizmit, kur çdo gjë bëhej me urdhër nga lart dhe populli nuk kishte të drejtë të dinte asgjë.
A është ky tym i sigurt? Apo një tjetër eksperiment?
Askush nuk e di me siguri çfarë përmban ky tym që shpërndahet natën. Nuk ka tabela paralajmëruese, as deklaratë nga ISHP, as analizë të pavarur. E vetmja gjë që shihet është një makinë me mbishkrim “Bashkohu me ne për një Tiranë të pastër” – ndërsa tymi i saj mbulon rrugët ku kalojnë fëmijë, të moshuar dhe qytetarë të painformuar.
Në një shtet normal, kjo praktikë do të konsiderohej shkelje e rëndë e shëndetit publik dhe transparencës institucionale.
Ku është opozita? Ku janë ambientalistët? Ku është ndërgjegjja qytetare?
Në vend që të merren me fushata false ose me selfie nga kafenetë, opozita hesht. Aktivistët “e pavarur” janë zhdukur. Ndërkohë, qytetarët flenë gjumë, të qetësuar nga ideja se “bashkia po kujdeset për ne”.
Po në fakt, a po kujdeset? Apo po teston mbi ne kimikate të padeklaruara me të njëjtën logjikë autoritare që e ka kapur këtë vend prej dekadash?
PatriotikMedia.al i bën thirrje qytetarëve të ngrenë zërin dhe të kërkojnë:
Publikimin e përbërjes së substancave që hidhen në ajër.
Paralajmërime të detyrueshme përpara çdo spërkatjeje.
Raporte të pavarura mbi efektet në shëndet dhe mjedis.
Një popull që nuk pyet çfarë po i hedhin mbi kokë, është një popull që po pranon helmin si pjesë të jetës së vet.
Ndalohet kopjimi dhe shpërndarja pa lejen e portalit PatriotikMedia.al. Ky material është i mbrojtur sipas ligjit nr. 35/2016 për të drejtën e autorit dhe të drejtat e lidhura me të.