Nga Redaksia:
Edi Rama gjithë këto vite në pushtet ju ka matur pulsin Shqiptarve duke i testuar dhe nëse ata nuk reagojne ai e zbaton — kështu po vepron dhe me futjen ne loje te parase dixhitale.
Që nga deklaratat dhe iniciativat e fundit, duket qartë se vija e drejtimit është vendosur: identiteti dixhital dhe tranzicioni drejt një ekonomie pa para fizike po përshpejtohen me ritëm. Qeveria ka prezantuar zyrtarisht projektin e identitetit dixhital dhe ka bërë me dije se shërbimi pritet të jetë i gatshëm në vitin 2026.
Kjo nismë, e shitur si “modernizim” dhe “lehtësi për qytetarin”, është në fakt parakushti që mund ta hapë rrugën për futjen masive të mjetit financiar të kontrollit: paraja dixhitale. Në fjalët e vet kryeministrit është folur edhe për ambicien që Shqipëria të bëhet një vend pa para përpara fundit të dekadës — një qëllim që, nga një perspektivë tjetër, përkthehet në mundësi të reja të kontrollit të qeverisë mbi jetën ekonomike të qytetarëve.
Më poshtë mund të lexoni:
Ç’të nënkupton kjo për shqiptarët? Identiteti dixhital, siç e përshkruan qeveria, do të përmbajë dokumentet personale, lejet dhe certifikatat — në formë dixhitale dhe të lidhura me një llogari/çelës unik. Kur këto sisteme bëhen interoperabël dhe të lidhura me rrjedhën e pagesave, çdo person mund të bëhet i varur nga sistemi për aksesin në mjetet e tij financiare. Në rast kontradiktash politike apo mospajtimi, sistemi mund të përdoret për të kufizuar qasjen e individit në shërbime dhe pagesa — një instrument i fuqishëm që, në duar të gabuara, mund të fshijë qytetarin thjesht duke e bërë “non-grata” në botën dixhitale.
Historia e qeverisjes së Edi Ramës në këto vite tregon një linjë eksperimenti dhe përshkallëzimi: nga nisma teknologjike në nisma që synojnë të riorganizojnë marrëdhënien mes shtetit dhe qytetarit. Me fillimin e mandatit të tij të katërt dhe synimin për integrim në BE dhe transformim digjital, këto projekte po shfaqen si pjesë e agjendës zyrtare të qeverisë. Në të njëjtën kohë, debatet publike për rreziqet e një tranizicioni të shpejtë dixhital nuk janë trajtuar me seriozitetin e duhur.
Çfarë duhet të bëjmë? Zgjidhja është në duart e shqiptarëve. Rezistenca qytetare e informuar dhe e organizuar mund të frenojë dhe riformulojë këtë proces, ashtu si qytetarët kanë rezistuar më parë ndaj iniciativave që u kanë cenuar liritë. Protesta paqësore, kërkesa për transparencë teknike, verifikim publik të kontratave dhe protokolleve teknologjike, mbrojtja ligjore e të drejtave digjitale dhe një debat i hapur kombëtar janë instrumentet e vetme që mund të ndalojnë implementimin e një sistemi pa garanci për privatësinë dhe lirinë.
Të qëndrosh i heshtur do të thotë të pranosh të bëhesh numër në një regjistër që mund të manipulohet. Të veprosh do të thotë të kërkosh llogari, të kërkosh garanci ligjore për të gjitha komponentët teknologjikë dhe të vendosësh kufij kushtetues për çdo formë kontrolli dixhital mbi jetën e qytetarëve.
Ne fund, kjo është një betejë per te ardhmen e kombit: nëse lejojmë që prioriteti teknologjisë të jetë kontroll dhe jo shërbimi ndaj gytetarit, atëherë vlera e demokracisë do të zbehet. Shqipëria duhet të zgjedhë midis modernizimit të vërtetë që forcon liritë, dhe një modernizimi që i varros ato.
Ndalohet kopjimi pa lejen e portalit PatriotikMedia.al. Ky material është i mbrojtur sipas ligjit nr. 35/2016 për të drejtën e autorit dhe të drejtat e lidhura me të.