Nga Redi Minga:
Historia ka ironinë e saj. Në vitet e pasluftës së dytë botërore, Bashkimi Sovjetik ishte superfuqia komuniste që i diktonte Pekinit rrugën ideologjike dhe gjeopolitike. Mao Ce Duni, pavarësisht figurës së tij si lider revolucionar, në realitet duhej të bënte llogaritë me Kremlinin e Stalinit. Moska e përdorte Kinën si partner të dytësor, duke e trajtuar si një vend vartës që duhej të ndiqte vijën e Partisë Komuniste Sovjetike.
Nga Kina e dobët në Kinën superfuqi
Në atë kohë, Mao e kishte pranuar publikisht se Kina prodhonte vetëm filxhanë e tasa, por jo avionë e armatime të mëdha. Ishte një pranim i realitetit: industria kineze ishte e prapambetur dhe fuqia ushtarake ishte shumë larg Bashkimit Sovjetik. Sot, tabloja është krejtësisht e përmbysur. Kina është bërë “fabrika e botës” dhe njëkohësisht ka ngritur një industri ushtarake gjigante, që konkuron me atë amerikane dhe ruse. Parada ushtarake që organizoi Xi Jinping këto ditë ishte jo vetëm një shfaqje force, por edhe një mesazh i qartë: Pekini nuk është më vendi i “tasave e filxhanëve”, por një superfuqi që kërkon të udhëheqë botën.
Rusia në pozita të dobëta
Në krahun tjetër, Rusia e Putinit – dikur pasardhëse e Bashkimit Sovjetik që i gjunjëzoi kinezët – sot po shfaqet e varur nga Pekini. Lufta në Ukrainë, sanksionet perëndimore dhe izolimi diplomatik e kanë shtyrë Moskën të shohë nga Kina për mbështetje ekonomike, tregtare dhe potencialisht ushtarake. Nga një raport ku Moska ishte “vëllai i madh” dhe Pekini “vëllai i vogël”, sot është Xi që ka në dorë fatin e Putinit.
Trump: “SHBA ka humbur Indinë dhe Rusinë tek Kina”
Këtë realitet e vuri në pah edhe Presidenti amerikan Donald Trump. Në një reagim publik pas samitit të Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait (SCO) në Tianjin, ku Putin dhe Modi u panë krah për krah me Xi Jinping, Trump shkroi në Truth Social:
“Duket sikur i kemi humbur Indinë dhe Rusinë nga Kina më e thellë dhe më e errët. Uroj që të kenë një të ardhme të gjatë dhe të begatë së bashku!”
Ky koment i Trump jo vetëm që pasqyron një zhgënjim amerikan për afrimin e Moskës dhe Nju Delhit me Pekinin, por edhe tregon se në Uashington tashmë shihet qartë rreziku i krijimit të një blloku të ri euro-aziatik nën udhëheqjen e Xi Jinping.
Dimensioni i ri gjeopolitik: India mes Moskës dhe Pekinit
Samiti i Tianjinit ishte një skenë e qartë: më shumë se 20 udhëheqës të vendeve jo-perëndimore, dhe mes tyre tre liderë kyç të botës – Putin, Modi dhe Xi – të bashkuar përpara kamerave. India, që tradicionalisht ka qenë më afër Perëndimit, po i afrohet gjithnjë e më shumë Pekinit. Ky është një zhvillim i ndjeshëm, pasi dobëson strategjinë amerikane për ta përdorur Indinë si kundërpeshë ndaj Kinës në Azi.
Kush po gjunjëzon dhe kë?
Në këtë lojë të madhe, duket qartë se raportet janë përmbysur:
Dikur, Stalini i tregonte Kinës rrugën dhe e mbante të varur.
Sot, është Xi Jinping që dikton termat dhe Putin që duket i detyruar të pranojë rolin e partnerit të dobët.
Kjo nuk është vetëm çështje perceptimi: ekonomia e Kinës është rreth dhjetëfish më e madhe se ajo e Rusisë, ndërsa Pekini ka hapësirë të manovrojë globalisht, gjë që Moska e izoluar nuk e ka.
Pasojat për Perëndimin dhe SHBA-në
Nëse Pekini arrin të mbajë në orbitën e tij Rusinë dhe ta tërheqë gradualisht Indinë, atëherë rendi ndërkombëtar do të pësojë një tronditje të madhe. SHBA-të e kanë ndërtuar strategjinë e tyre mbi një trekëndësh: izolimin e Rusisë, afrimin e Indisë dhe frenimin e Kinës. Nëse ky trekëndësh thyhet, atëherë Xi Jinping del fituesi i madh i lojës gjeopolitike, dhe paralajmërimi i Trump tingëllon si një kambanë alarmi për Uashingtonin.
Nga Stalini që gjunjëzoi Kinën, sot jemi në një botë ku Kina po gjunjëzon Putinin dhe po përpiqet të tërheqë Indinë në orbitën e saj. Trump e tha hapur: Amerika rrezikon të humbasë dy partnerë strategjikë në favor të “Kinës më të errët”.
Ky material është pronë e Patriotikmedia.al dhe është i mbrojtur nga ligjet për të drejtën e autorit. Ndalohet riprodhimi, apo publikimi i plotë apo i pjesshëm i këtij materiali pa lejen e shkruar paraprakisht nga redaksia. Shkelësit do të përballen me pasojat ligjore sipas legjislacionit në fuqi.