By redaksia 
Nga Redaksia:
Një studim i publikuar në The Indian Express ka ngritur alarmin mbi pasojat që sjell konsumimi i vazhdueshëm i videove të shkurtra në platforma si TikTok, Instagram Reels apo YouTube Shorts. Ajo që duket si argëtim i padëmshëm, në të vërtetë po ndikon fuqishëm në strukturën dhe funksionimin e trurit, sidomos tek adoleshentët dhe të rinjtë.
Mekanizmi i dopaminës dhe sistemi i shpërblimit
Çdo “scroll” i ri në këto platforma aktivizon sistemin e shpërblimit të trurit, duke prodhuar doza të shpejta dopamine. Kënaqësia e menjëhershme krijon një cikël varësie, ku përdoruesi kërkon pafund “klikimin tjetër” për të marrë një ndjesi të re stimulimi. Kjo gjendje, sipas ekspertëve, dëmton rëndë kujtesën afat-shkurtër, aftësinë për përqendrim dhe vetëkontrollin.
Dëmtimi i korteksit prefrontal
Studimi thekson se konsumimi i shpeshtë i këtyre përmbajtjeve çon në ndryshime strukturore dhe funksionale të trurit, veçanërisht në korteksin prefrontal, zonë përgjegjëse për vendimmarrjen dhe vetëkontrollin. Për pasojë, të rinjtë bëhen më impulsivë, më të paqëndrueshëm dhe më pak të aftë për të planifikuar afatgjatë.
Më e rrezikshme se alkooli?
Ekspertët paralajmërojnë se kjo formë varësie mund të jetë deri në pesë herë më e dëmshme se alkooli, pasi ndryshon mënyrën si funksionon sistemi i shpërblimit dhe redukton ndjeshëm aftësinë për përqendrim. Ndryshe nga alkooli, që ka efekt toksik fizik, videot e shkurtra krijojnë një varësi psikologjike me pasoja afatgjata në shëndetin mendor.
Evidencat neurologjike
Një tjetër studim me fMRI ka treguar se individët që shfaqin simptoma të “varësisë” nga videot e shkurtra kanë aktivizim të ulët në precuneus, një zonë kyçe e trurit për reflektimin dhe vetëdijen. Kjo lidhet me sjellje më impulsive, madje edhe me prirje për vendime të rrezikshme si humbjet financiare, ngjashëm me varësitë nga substancat.
Një rrezik për rininë shqiptare
Në kohën kur rrjetet sociale po marrin gjithnjë e më shumë kohë nga jeta e përditshme, rreziku i kësaj varësie është real dhe alarmues. Të rinjtë shqiptarë, ashtu si bashkëmoshatarët e tyre në botë, janë në vijën e parë të ekspozimit ndaj këtij fenomeni. Shkolla, familja dhe shoqëria duhet të ndërgjegjësohen se ky nuk është më thjesht një trend argëtues, por një sfidë e re për shëndetin mendor dhe të ardhmen e brezave.
Mesazh për rininë shqiptare
Rinia jonë nuk duhet të bjerë pre e “dopaminës artificiale” që po e shkatërron aftësinë për të menduar thellë, për të ëndërruar madhështor dhe për të ndërtuar të ardhmen.
Shqipëria ka nevojë për një brez të lirë, me mendje të kthjellët, të aftë për përqendrim dhe për vendime të mëdha.
Mos lejoni që “scroll-i” i pafund t’ju vjedhë kohën, energjinë dhe ëndrrat.
Liria e një kombi nis me lirinë e mendjes.
Ndalohet kopjimi pa lejen e portalit PatriotikMedia.al. Ky material është i mbrojtur sipas ligjit nr. 35/2016 për të drejtën e autorit dhe të drejtat e lidhura me të.