By redaksia 
Nga Redaksia:
Qeveria e Shteteve të Bashkuara ka zyrtarizuar këtë të premte refuzimin e saj ndaj ndryshimeve të miratuara në vitin 2024 nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), që lidhen me Rregulloren Ndërkombëtare të Shëndetit (RSI) – një grup rregullash me detyrim ligjor që synojnë koordinimin e përgjigjeve globale ndaj pandemive të ardhshme.
Vendimi është shpallur përmes një deklarate të përbashkët nga Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, dhe Sekretari i Shëndetësisë dhe Shërbimeve Njerëzore, Robert F. Kennedy Jr.
Kundërshtime ndaj kompetencave të reja të OBSH-së
Ndryshimet e reja krijojnë një kategori të re të quajtur “emergjencë pandemike” dhe i japin OBSH-së kompetenca shtesë për të shpallur kriza shëndetësore globale, për të koordinuar përgjigje ndërkombëtare dhe për të lehtësuar shpërndarjen e barabartë të vaksinave dhe trajtimeve gjatë pandemive të ardhshme.
Rubio dhe Kennedy shprehën shqetësim jo vetëm për përmbajtjen, por edhe për mënyrën si u zhvilluan këto reforma, duke theksuar se ato u hartuan pa një përfshirje publike adekuate dhe përfaqësojnë një ndërhyrje në kompetencat që u takojnë shteteve sovrane.
“Nëpërmjet këtyre ndryshimeve, OBSH zgjeron rolin e saj në emergjencat shëndetësore publike, krijon autoritete të reja për shpalljen e pandemive dhe promovon kapacitetin për të garantuar ‘akses të barabartë’ në produkte shëndetësore,” thuhej në deklaratë.
Kritika ndaj gjuhës së paqartë dhe motiveve politike
Sipas deklaratës zyrtare, ndryshimet përmbajnë terminologji të paqartë dhe shumë të gjerë, e cila – sipas zyrtarëve amerikanë – mund të çojë në përgjigje ndërkombëtare që vendosin “solidaritetin” dhe interesat politike mbi masat efektive shëndetësore.
Robert F. Kennedy Jr., i cili më herët ka kritikuar hapur OBSH-në në Asamblenë Botërore të Shëndetësisë, përsëriti se organizata nuk ka nxjerrë mësim nga kriza e COVID-19 dhe akuzoi strukturën për mungesë të kontrollit demokratik mbi fuqinë që po fiton.
SHBA refuzon gjithashtu “paktin pandemik” të OBSH-së
Në mënyrë paralele me ndryshimet në RSI, OBSH miratoi këtë vit një traktat të ri pandemik pas tre vitesh negociatash. Ky pakt kërkon që vendet anëtare t’i japin OBSH-së 20% të vaksinave, trajtimeve dhe testeve të tyre gjatë pandemive të ardhshme, për t’i shpërndarë në vendet më të varfra.
SHBA nuk është pjesë e këtij traktati, pasi u tërhoq nga negociatat pas vendimit të Presidentit Donald Trump – i cili, që në janar të këtij viti, nisi zyrtarisht procesin e daljes nga OBSH.
Edhe pse OBSH ka deklaruar se këto nisma nuk cenojnë sovranitetin e vendeve, Rubio dhe Kennedy e kundërshtojnë këtë interpretim, duke theksuar se refuzimi i tyre është i lidhur drejtpërdrejt me nevojën për të ruajtur autonominë në çështjet e shëndetit publik.
“Kushtetuta jonë nuk ia delegon një organizate ndërkombëtare autoritetin mbi shëndetin tonë publik,” deklaruan ata, duke theksuar se çdo vendim që ndikon shëndetin e qytetarëve amerikanë duhet të kalojë nëpër mekanizmat përfaqësues të vendit.
Robert F. Kennedy Jr.: “Ky është një pushtet pa precedent për OBSH-në”
“Ne mbrojmë sovranitetin kombëtar. Kjo i jep OBSH-së pushtet të pashembullt, duke hapur derën për propagandë dhe censurë si ajo që pamë gjatë COVID-it,” deklaroi Kennedy në një postim të ndarë nga portali Mundo Libre më 18 korrik 2025.
Shqetësime globale dhe shembuj të tjerë të largimit
Reformat e promovuara nga OBSH kanë shkaktuar shqetësim në shumë vende dhe organizata që mendojnë se organizata po e tejkalon mandatin e saj fillestar, duke u shndërruar në një strukturë qendrore që mund të ndërhyjë në politikat e brendshme të shteteve.
Mbështetësit e traktatit pandemik argumentojnë se ky është një mjet për të përballuar kërcënimet globale për shëndetin publik. Por kritikët theksojnë rrezikun e real të erozionit të sovranitetit kombëtar.
Edhe Republika e Argjentinës ka refuzuar të nënshkruajë traktatin dhe ka njoftuar tërheqjen e saj nga OBSH – një proces që kërkon të paktën 12 muaj për t’u finalizuar.
Me këtë vendim, SHBA i jep një mesazh të qartë komunitetit ndërkombëtar: shëndeti publik është çështje kombëtare dhe nuk mund t’u delegohet organizatave globale që veprojnë pa transparencë dhe pa kontroll demokratik.
Ndërsa shumë vende heshtin, SHBA dhe disa shtete të tjera po sinjalizojnë një rezistencë në rritje ndaj përqendrimit të pushtetit global në emër të “shëndetit”.
Mos u dezinformoni, informohuni me të vërtetën. – Përkthyer nga PatriotikMedia.al
Ndalohet kopjimi pa lejen e portalit PatriotikMedia.al. Ky material është i mbrojtur sipas ligjit nr. 35/2016 për të drejtën e autorit dhe të drejtat e lidhura me të.