Nga Redaksia:
Në ditët e fundit, në rrjetet sociale dhe në disa media qarkulloi një lajm bombastik: “SHBA rikthehet fuqishëm në Ballkan – moment historik për shqiptarët”. Artikulli pretendon se administrata amerikane ka përcaktuar qartë Kosovën dhe shqiptarët si pjesë të sferës strategjike amerikane, se kufijtë në Ballkan janë “vulosur”, se Serbia do të detyrohet të njohë Kosovën dhe se anëtarësimi i Kosovës në NATO është i afërt.
Por çfarë thonë realisht dokumentet zyrtare amerikane dhe çfarë është interpretim politik apo propagandë mediatike?
Çfarë është NDAA dhe pse ka rëndësi
National Defense Authorization Act (NDAA) është ligji vjetor i SHBA-së që përcakton buxhetin dhe prioritetet strategjike të mbrojtjes amerikane. Ai nuk është deklaratë politike apo mesazh emocional për opinionin publik, por një dokument teknik dhe ligjor, ku gjuha është e ftohtë dhe e kalkuluar.
Në versionet e fundit të NDAA-së, Ballkani Perëndimor përmendet si rajon me rëndësi për stabilitetin evropian për shkak të:
- ndikimit rus dhe kinez,
- dobësive institucionale,
- konflikteve të pazgjidhura politike dhe etnike.
Kjo nuk përbën risi historike – SHBA e ka pasur Ballkanin në vëmendje që nga vitet ’90.
Çfarë thotë realisht NDAA për Ballkanin
Dokumenti amerikan, në thelb, përmban tre elementë kryesorë:
- Angazhim për stabilitet, jo për ndryshim kufijsh.
- Mbështetje për integrimin euroatlantik, por me kushte strikte reformash.
- Kundërvënie ndaj ndikimit rus dhe kinez, kryesisht në fushën e sigurisë dhe energjisë.
NDAA nuk përmend:
- njohje të detyruar të Kosovës nga Serbia,
- afate për anëtarësim në NATO,
- “vulosje përfundimtare” të kufijve në Ballkan,
- trajtim të veçantë të shqiptarëve si faktor dominues rajonal.
Çdo pretendim i tillë është interpretim politik, jo tekst ligjor.
Kosova dhe NATO: realiteti përballë dëshirës
NDAA e përmend Kosovën si partner në siguri dhe pjesë të arkitekturës së stabilitetit rajonal, por jo si kandidat të afërt për NATO.
- Anëtarësimi në NATO kërkon:
- njohje nga të gjitha shtetet anëtare,
- stabilitet të plotë politik,
- kontroll të plotë territorial dhe institucional.
Sa kohë që disa vende të NATO-s nuk e njohin Kosovën dhe dialogu me Serbinë mbetet i ngrirë, anëtarësimi nuk është çështje e afërt, pavarësisht dëshirës legjitime të shqiptarëve.
Serbia: presion diplomatik, jo ultimatum
Edhe këtu, NDAA është e qartë dhe e ftohtë: SHBA mbështet dialogun Kosovë–Serbi të ndërmjetësuar nga BE.
Nuk ka gjuhë ultimative, nuk ka kërcënime direkte dhe nuk ka vendime të njëanshme. SHBA ushtron presion diplomatik gradual, por jo imponim të menjëhershëm.
Ideja se Serbia “do të detyrohet” të njohë Kosovën në një afat të shkurtër është më shumë dëshirë politike sesa realitet strategjik.
Ku lind propaganda
Problemi nuk është dokumenti amerikan, por mënyra si ai lexohet dhe shitet në publik.
Disa media:
- marrin një paragraf teknik,
- e shndërrojnë në slogan patriotik,
- e paraqesin si “fitore historike”.
Kjo krijon pritshmëri të rreme, zhgënjim të ardhshëm dhe keqpërdor ndjenjat kombëtare për klikime dhe axhenda politike.
Mes realpolitikës dhe iluzioneve
SHBA nuk është larguar kurrë nga Ballkani. Por po aq e vërtetë është se SHBA nuk po përgatit ndonjë akt historik dramatik në favor të shqiptarëve, siç pretendohet në disa artikuj.
NDAA:
- flet për stabilitet,
- flet për balancë fuqish,
- flet për menaxhim krize, jo për romantizëm politik.
Shqiptarët fitojnë më shumë nga leximi realist i politikës ndërkombëtare, sesa nga titujt bombastikë që ushqejnë iluzione.
Patriotizmi nuk ndërtohet mbi propagandë, por mbi të vërtetën.
PatriotikMedia.al
Media që ndan faktin nga narrativa.