Nga Redaksia:
Shtetet e Bashkuara kanë publikuar dokumentin më të pritur të vitit: Strategjinë e re të Sigurisë Kombëtare të presidentit Donald Trump. Mesazhi është i qartë dhe i pamohueshëm: për Uashingtonin, kontinenti amerikan rikthehet si zemra absolute e politikës së jashtme dhe të mbrojtjes. Në dokument, Shtëpia e Bardhë njofton se SHBA do të “afirmojë dhe zbatojë një Korolar Trump ndaj Doktrinës Monroe”, duke lënë të qartë se nuk do të lejojë ndërhyrje europiane, kineze, ruse apo nga asnjë aktor jashtë kontinentit. Me fjalë të tjera: Amerika është shtëpia e tyre dhe kontrolli strategjik i SHBA shtrihet nga Alaska deri në Ushuaia.
Kjo strategji shkëputet hapur nga vizioni internacionalist i administratave të mëparshme. Trump hedh poshtë filozofinë sipas së cilës SHBA duhet “të kujdeset për demokracinë në mbarë botën”, një qasje që – sipas dokumentit – e futi vendin në luftëra të pafundme në Libi, Siri, Irak apo Ukrainë, ndërkohë që Kina zgjeronte ndikimin e saj ekonomik në Amerikën Latine. Kjo fazë, thuhet në dokument, “ka përfunduar”. Në vend të saj, Shtëpia e Bardhë adopton një qasje direkte: mbyllje radhësh brenda kontinentit dhe ngritjen e një “perde të artë” për të mbrojtur rajonin nga fuqitë e jashtme, qoftë ushtarake, diplomatike apo ekonomike.
Hemisferi Perëndimor, prioritet absolut
Strategjia e re e vendos hemisferin si prioritetin numër një të politikës së sigurisë kombëtare. Uashingtoni kërkon që qeveritë e rajonit të bashkëpunojnë kundër karteleve, narkoterrorizmit dhe krimit të organizuar, si dhe të mbajnë territoret e tyre të lira nga infrastruktura kritike e kontrolluar nga aktorë të huaj. Për herë të parë në një dokument zyrtar të këtij lloji, shpallet një “riregullim i pranisë ushtarake globale”, duke u larguar nga teatrot që “kanë humbur rëndësinë” dhe duke u fokusuar në kërcënimet brenda vetë kontinentit.
Në praktikë, Pentagoni hap derën për ridrejtimin e burimeve ushtarake, aktualisht të dislokuara në Europë, Lindjen e Mesme apo Indo-Paqësor, për të forcuar rolin strategjik të SHBA në Amerikë.
Rishikim rrënjësor i rolit të Kinës
Ky kthesë ndikon drejtpërdrejt edhe në pozicionin amerikan ndaj Kinës. Për herë të parë në më shumë se dy dekada, Pekini nuk përshkruhet më si “sfida më e madhe” apo “kërcënimi kryesor strategjik”. Dokumenti e ul Kinën në vendin e katërt në listën e prioriteteve, pas:
- Sigurisë së brendshme dhe kufijve.
- Kontrollit të Hemisferit Perëndimor.
- Sigurisë ekonomike dhe ri-industrializimit.
- Konkurrencës me Kinën.
Teksti pranon se përplasja me Kinën është kryesisht ekonomike, e lidhur me zinxhirët e furnizimit dhe teknologjinë, dhe braktis plotësisht gjuhën ideologjike të epokës Biden: nuk ka më përmendje të “demokracive kundër autokracive” apo kryqëzata për vlera. Trump deklaron se politika e tij e jashtme nuk bazohet më në “ideologji tradicionale” dhe se SHBA do të kërkojë “marrëdhënie të mira” edhe me vende që kanë sisteme politike të ndryshme.
Në mënyrë të pazakontë, dokumenti pranon edhe mundësinë që SHBA të mos ketë më epërsi ushtarake ndaj Kinës në një konflikt të mundshëm për Tajvanin.
Fundi i globalizmit dhe rikthimi i realizmit të ashpër
Doktrina e re shpall zyrtarisht të vdekur internacionalizmin liberal që për dekada udhëhoqi Uashingtonin. Trump propozon një qasje “pragmatike, realiste dhe të përqendruar te interesat kombëtare”, ku forca ushtarake shërben kryesisht si mjet parandalues dhe ndërhyrja e huaj nuk është më instrument i përditshëm.
Një theks i fortë i vihet sigurisë kufitare, e konsideruar tani “elementi themelor i sigurisë kombëtare”, si dhe domosdoshmërisë për t’i dhënë fund “epokës së migrimit masiv”.
Europa në plan të dytë
Edhe Europa merr një kritikë të fortë. Dokumenti paralajmëron për një “fshirje civilizimi” në kontinent, duke iu referuar krizës demografike, emigracionit masiv, humbjes së besimit kulturor dhe avancimit të organizmave transnacionalë që “gërryejnë sovranitetin”. Bëhet fjalë për analizën më kritike ndaj Europës që ka dalë në një dokument strategjik amerikan në vitet e fundit.
Një deklaratë e re epokale
Strategjia e re e Sigurisë Kombëtare shënon një pikë kthese historike:
Shtetet e Bashkuara braktisin rolin e garantuesit global dhe përqendrojnë fuqinë e tyre në mbrojtjen e territorit, ekonomisë dhe hemisferit të tyre.
Me “Korolarin Trump” ndaj Doktrinës Monroe, administrata amerikane shpall një rikthim tek parimet më klasike gjeopolitike:
Amerika për amerikanët.