9 Aug 2025, Sat

ANALIZA: A do shpëtojë bota nga armët bërthamore?

Nga Redi Minga:

Armët bërthamore janë jo vetëm një kërcënim për shkatërrim masiv, por edhe një instrument kryesor në lojën e pushtetit global dhe rajonal. Në rajonin e Lindjes së Mesme, ku përplasen interesat e fuqive të mëdha dhe ato rajonale, këto armë luajnë rol kyç në krijimin e një peizazhi kompleks të konfliktit dhe presionit strategjik.

Rasti Izrael-Iran është një shembull i qartë se si armët bërthamore dhe kërcënimi i përdorimit të tyre shfrytëzohen për të gjunjëzuar kundërshtarët dhe për të ruajtur dominimin. Izraeli, që konsiderohet si fuqia bërthamore e vetme në rajon, ka përdorur këtë avantazh strategjik për të hapur vatra të shumta konflikti, nga Palestina deri në ndikimin e tij indirekt në luftën civile siriane dhe në marrëdhëniet me Iranin.

Irani, i cili po përpiqet të zhvillojë programin e tij bërthamor, shihet nga Izraeli dhe aleatët e tij si kërcënimi kryesor ekzistencial. Kjo ka sjellë tensione të thella dhe rrezikun e një përplasjeje të drejtpërdrejtë që mund të përshkallëzohet në një konflikt me pasoja katastrofike rajonale dhe globale.

Për më tepër, në këtë lojë të përplasjes gjeopolitike, shohim edhe përpjekje për shpërbërjen e shteteve të mëdha si Turqia, përmes ngritjes dhe mbështetjes së grupeve si kurdët. Izraeli dhe disa aleatë të tjerë rajonalë po përdorin këtë strategji për të fragmentuar ndikimin e Turqisë, një faktor kyç në ekuilibrat rajonalë.

Në këtë kuadër, furnizimi i grupeve kurde me armë dhe mbështetje politike nga Izraeli dhe forcat perëndimore është një tjetër formë presioni strategjik, që synon të dobësojë një shtet sovran në një nga rajonet më të ndërlikuara dhe më të tensionuara të botës.

Në këtë lojë nuk mund të anashkalojmë rolin kryesor të fuqive perëndimore, veçanërisht SHBA-së, e cila në funksion të interesave të saj strategjike mbështet Izraelin fuqimisht dhe ushtron presion të vazhdueshëm ndaj Iranit për të penguar avancimin e programit të tij bërthamor. Po ashtu, SHBA përdor bazat ushtarake në rajon, sanksionet ekonomike dhe aleancat ushtarake për të ruajtur dominimin e vet.

Nga ana tjetër, Rusia përdor pozicionin e saj si një lojtar kyç në rajon për të balancuar ndikimin e Perëndimit dhe për të ruajtur aleanca strategjike me vende si Siria dhe Irani. Kjo bën që konflikti në Lindjen e Mesme të jetë jo vetëm një çështje rajonale, por edhe një arenë për garën globale mes fuqive të mëdha.

Kjo lojë e fuqive dhe interesave të ndërlikuara është ajo që mban rajonin në një gjendje të tensionuar të përhershme dhe rrit rrezikun që përdorimi i armëve bërthamore të mos mbetet thjesht një kërcënim, por një realitet i frikshëm.

Këto strategji tregojnë qartë se armët bërthamore dhe kërcënimi i përdorimit të tyre shfrytëzohen si mjet për të krijuar ndikim dhe kontroll politik, duke përfshirë edhe mbështetjen e forcave proxy për të fragmentuar dhe kontrolluar territore.

Në këtë rrjet të ndërlikuar interesash, sovraniteti i shteteve të mëdha dhe popujve që kërkojnë lirinë dhe pavarësinë e tyre është vazhdimisht në rrezik. Kjo nuk është vetëm një luftë për territor, por një luftë për pushtet dhe dominim, ku armët bërthamore dhe kërcënimi i tyre përdoren si mjet presioni që e bën luftën tradicionale më pak të domosdoshme, por më të rrezikshme në dimensionin strategjik.

Në këtë mënyrë, bota qëndron në një pikë kritike ku, përtej frikës së shkatërrimit, duhet të kuptojmë se luftërat dhe destabilizimet rajonale shpesh janë pasojë e një loje të mëdha gjeopolitike, ku armët bërthamore janë një nga instrumentet kryesore të presionit dhe kontrollit.

Prandaj, për të shpëtuar nga ky rrezik i vazhdueshëm, duhet të kërkojmë jo vetëm kontrollin e armëve, por edhe ndryshime rrënjësore në mënyrën se si ndërtohet politika ndërkombëtare dhe marrëdhëniet midis fuqive. Vetëm duke sfiduar dominimin hegjemonik dhe duke mbrojtur sovranitetin e popujve, mund të hapet rruga drejt një paqeje të qëndrueshme dhe drejt një bote pa kërcënimin e shkatërrimit bërthamor.

Shënim: Redi Minga është shkrimtar, analist dhe redaktor i Patriotikmedia.com, Patriotikmedia.al si dhe i Stopfakealbania.com. Origjina e tij është nga qyteti i Tiranes, ai u zhvendos në Zvicer për të punuar për një media Zviceriane, sot ai punon për Patriotik Media Albania dhe që atëherë ka vazhduar të punojë në rolin e analistit ku ka bërë shumë analiza dhe editoriale në disa portale Zviceriane, ai ka shkruar gjithashtu edhe për disa portale amerikane.

Ky material është pronë e Patriotikmedia.al dhe është i mbrojtur nga ligjet për të drejtën e autorit. Ndalohet riprodhimi, apo publikimi i plotë apo i pjesshëm i këtij materiali pa lejen e shkruar paraprakisht nga redaksia. Shkelësit do të përballen me pasojat ligjore sipas legjislacionit në fuqi.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *