By redaksia 
Nga Redaksia
“Zoti ia dha hallet malit – mali u ça. Ia dha fushës – fusha u ça. Ia dha njeriut – njeriu i mbajti. Sepse njeriu është një gomar që i mban hallet në kurriz dhe s’qahet. As nuk thërret, as nuk ulëret – thjesht mban dhe hesht.”
Ky është fshatari shqiptar. I thjeshtë, i lodhur, i përulur përpara fatit, por që mban mbi supe një histori të tërë braktisjeje dhe durimi. I është thënë të presë, të durojë, të shpresojë. Por deri kur?
Në shumë cepa të Shqipërisë, larg qyteteve të zhurmshme dhe dritave të propagandës, jetojnë ende shqiptarë që përballen me jetën sikur koha të kishte ndalur që në shekullin e kaluar – ose më herët.
Në fshatrat malorë dhe jo vetëm, realiteti është i dhimbshëm: fukarallëk ekstrem, kushte të vështira jetese dhe mungesë e thellë e shpresës. Shumë familje jetojnë me depozita që mbushen me ujë shiu, sepse rrjeti i ujësjellësit nuk ka mbërritur kurrë. Disa shtëpi kanë ende çati me rrasa guri që rrjedhin në dimër, dhe nuk kanë as izolim e as ngrohje për netët e acarta.
Gratë gatuajnë me dru, fëmijët vishen me rroba të përdorura të ardhura nga të afërmit jashtë, dhe një filxhan kafe në ndonjë lokal të rrallë të fshatit është një luks që nuk përballohet çdo ditë. Shpesh, blektoria shërben si mënyra e fundit për të siguruar bukën: shiten lopë, dele, pula – jo për përfitim, por për të blerë miell, vaj apo ndonjë ilaç.
Fshatarët nuk kërkojnë shumë – por janë lënë me asgjë
Njerëzit në fshat nuk kërkojnë luks, nuk kërkojnë pasuri. Kërkojnë një jetë të ndershme, një shtet që të mos i harrojë, një rrugë që të mos jetë baltë, një shkollë ku fëmijët të kenë libra dhe ngrohje, një qendër shëndetësore që të mos jetë një godinë bosh.
Por ajo që marrin është heshtje dhe harresë. Prej dekadash, askush nuk kujtohet për ta. Politikat ekonomike, investimet dhe çdo plan zhvillimi ka anashkaluar fshatin shqiptar. Mijëra njerëz ndihen të lënë pas, si të ishin një barrë e tepërt për vendin që dikur e ushqyen me mund dhe djersë.
Fëmijët ëndërrojnë vetëm të ikin
Në këtë realitet, edhe fëmijët nuk ëndërrojnë më për të ndërtuar jetën në vendin e tyre. Ata shpresojnë vetëm të ikin. Të shpëtojnë nga një cikël i pafund mjerimi. Sepse nuk shohin as të ardhme, as siguri, as nxitje për të qëndruar.
Shkollat në shumë zona janë gjysmë të mbyllura, disa pa mësues, të tjera pa ngrohje e pa libra. Arsimi është bërë simbolik. Shumë prindër janë të detyruar t’i nxjerrin fëmijët herët në punë ose t’i çojnë në emigrim, jo nga dëshira, por nga pamundësia për të jetuar.
Një popull që nuk ankohet, por rrënohet
Ajo që të bën më shumë përshtypje është se këta njerëz nuk ankohen. Nuk dalin në rrugë. Nuk bërtasin. Janë lodhur. Janë mësuar të heshtin, të durojnë, të mbijetojnë. Dhe kjo heshtje është më e rëndë se çdo protestë – sepse tregon një dorëzim të thellë përballë një shteti që i ka braktisur.
Fshati është gjymtuar jo nga ndonjë fatkeqësi natyrore, por nga një sistem që e ka harruar me qëllim. Një shoqëri që ka ndërtuar gjithçka vetëm për qytetin, dhe asgjë për rrënjët e veta.
Në vend të dinjitetit, kanë mbetur me djersën dhe lotët
Kjo nuk është thjesht varfëri ekonomike. Është rrënim moral, social, dhe njerëzor. Kur një vend nuk kujdeset më për fshatin, ai po pret rrënjët e veta. Sepse fshati nuk është vetëm toka – është kultura, është kujtesa, është themeli i një kombi.
Por sot, shumë prej këtyre fshatrave janë kthyer në vendbanime fantazmë. Banorët mbeten aty vetëm se s’kanë ku të shkojnë. Janë të lidhur me tokën, me të kaluarën, por janë të lodhur nga e tashmja.
Fshati nuk duhet të jetë një dënim – por pjesë e së ardhmes
Nuk ka asnjë arsye që në vitin 2025 të ketë ende shqiptarë që jetojnë me ujë shiu, pa rrugë, pa ndihmë, pa zë. Ky nuk është realitet i pranueshëm. Është turp për çdo qeveri, për çdo politikë, për çdo sistem që ka lënë fshatarët në harresë.
Fshati është një popull i tërë që po shuhet ngadalë, nën sytë tanë, pa bujë, pa zhurmë – por me dhimbje.
Ndalohet kopjimi dhe shpërndarja pa lejen e portalit PatriotikMedia.al. Ky material është i mbrojtur sipas ligjit nr. 35/2016 për të drejtën e autorit dhe të drejtat e lidhura me të.